Έλκος στομάχου ή δωδεκαδακτύλου

​

Πεπτικό έλκος είναι μια κατάσταση κατά την οποία εμφανίζονται πληγές / έλκη στο εσωτερικό τοίχωμα του στομάχου ή του πρώτου μέρους του λεπτού εντέρου (το δωδεκαδάκτυλο). Σε φυσιολογικές συνθήκες, ένα παχύ στρώμα βλέννας προστατεύει το εσωτερικό τοίχωμα του στομαχιού από την επίδραση των πεπτικών υγρών του και άλλων επιβλαβών παραγόντων. Η απώλεια αυτής της προστατευτικής βλέννας,η επίδραση του όξινο περιεχόμενο του γαστρικού υγρού αλλα και άλλοι τοξικοί παράγοντες (καπνισμα, αλκοόλ, χρήση μη στεροειδών αντιφλεγμονώδων κτλ), έχουν ως αποτέλεσμα την δημιουργία πεπτικού έλκους.

​

Αιτία δημιουργία ελκών

Η δημιουργία ελκών  στομάχου και δωδεκαδακτύοκληθεί μπορεί να οφείλεται σε ποικίλλους παράγοντες όπως :

Μόλυνση με έναν τύπο βακτηρίου που ονομάζεται ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (H. pylori).

Τοξικοί παράγοντες όπως: αλκοόλ, κάπνισμα, στρες, διατροφή, φάρμακα

Χρήση των μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων , όπως η ασπιρίνη, ναπροξένη , η ιβουπροφαίνη , και πολλά άλλα.

Η υπερβολική παραγωγή οξέος από μια πάθηση που ονομάζεται σύνδρομο Zollinger-Ellison (γαστρίνωμα). Το γαστρίνωμα, ένας όγκος των κυττάρων που παράγουν οξύ στομάχου και που αυξάνει την παραγωγή οξέος.

 

΄Αλλοι παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση ελκών είναι η προχωρημένη ηλικία του ασθενούς (>60 ετών), το οικογενειακό ιστορικό και η υπαρξη συνοδών προβλημάτων υγείας όπως διαβήτης, καρδιολογικό ιστορικο, νεφροπάθειας κτλ.

 

Συμπτώματα

 

Σε περίπτωση γαστρικού ή 12 κτυλικού έλκους οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν συμπτώματα όπως καυστικό πόνο στη μέση ή στην ανώτερη περιοχή του στομάχου ανάμεσα στα γεύματα ή τη νύχτα, φούσκωμα, αίσθημα πληρότητας ή μεταγευματικής δυσφορίας, ναυτία ή εμετό. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνου, σκούρα ή μαύρα κόπρανα (λόγω αιμορραγίας), απώλεια βάρους, εντονο πόνο στη μέση ή άνω κοιλιακή χώρα

 

Επιπλοκές

Αν και τα έλκη συχνά επουλώνονται από μόνα τους, δεν θα πρέπει να αγνοήσουμε τα προειδοποιητικά σημάδια τους. Εάν δεν αντιμετωπιστεί σωστά,  μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υγείας, μεταξύ των οποίων την αιμορραγία από το έλκος, την διάτρηση , γαστρική απόφραξη λόγω οιδήματος του βλεννογόνου ή δημιουργία ουλώδους ιστού.

Ο κίνδυνος είναι ιδιαίτερα αυξημένος για όσους είναι άνω των 75 ετών και για όσους έχουν ιστορικό πεπτικού έλκους.

Διάγνωση

Εξέταση εκλογής για την διάγωση αλλά και αντιμετώπιση επιπλοκών είναι η διενέργεια γαστροσκόπησης. Ακτινολογικές εξετάσεις όπως το βαριούχο γεύμα θεωρούνται ξεπερασμένες, και ο ρόλος της αξονικής τομογραφίας περιορίζεται στην ανίχνευση επιπλοκών

 

Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση του έλκους συνίσταται στην μείωση της έκκρισης γαστρικού οξέως μέσω φαρμακευτικής αγωγής. Αποτελεσματικότερη αγωγή είναι η χορήγηση αναστολέων αντλίας πρωτονίων (PPIs) που μέσω μείωση της έκκρισης γαστρικού οξέως και της βλαπτικής επίδρασης αυτού επί του γαστρικού και δωδεκαδακτυλικου επιθηλίου, επιτρέπει την επούλωση των ελκών.

Όταν το έλκος οφείλεται στο ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού συνίσταται η άμεση εκρίζωση του με αναστολείς έκκρισης γαστρικού οξέως (PPIs) και χρήση αντιβιοτικών. Σε περίπτωση χρήσης μη στεροειδων αντιφλεγμονώδων συνίσταται η αποφυγή τους ή η χρήση PPIs για γαστροπροστασία.

Η θεραπευτική ενδοσκόπηση, παίζει επίσης σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση επιπλοκών του πεπτικού έλκους όπως την αιμορραγία, δημιουργία πεπτικών στενώσεων ενώ σε περιπτώσεις σοβαρότερων επιπλοκών όπως διάτρησης ή γαστρικής απόφραξης μπορεί να απαιτηθεί χειρουργική αντιμετώπιση.